0
Lichttafel
Email
- Titel: Offermes van Appelscha (Frl.) - Bronstijd
- Beschrijving: Het offermes van Appelscha - door Nelleke IJssennagger (uit: Kegler, J. F., Nieuwhof, A., Nowak-Klimscha, K., & Reimann, H. (editors) (2013). Land der Entdeckungen. Die Archaologie des friesischen Kustenraums/Land van Ontdekkingen. De archeologie van het Friese kustgebied. Ostfriesische Landschaft, p. 259. Uit de bronstijd is een bijzonder object overgele- verd, dat gevonden is in Zuidwest-Friesland en be- kendstaat als het offermes van Appelscha. De term offermes wordt gebruikt voor een kleine groep van vier bronzen messen die met handvat en al in één stuk gegoten zijn. Naast het mes van Ap- pelscha zijn er drie andere bekend in Nederland, drie in Noord-Duitsland, tussen de Wezer en de Eems, en één in Denemarken. De grootste overeenkomsten met het offermes van Appelscha vertonen het mes van Barrien-Bülten (Duitsland) en dat van Vejby (De- nemarken). Eerdere typen die aan deze messen doen denken, zijn gevonden in Midden-Europa. Het mes is 36 cm lang en is gemaakt van gegoten brons. In vergelijking met de andere messen blijkt dat het mes van Appelscha qua proporties het meest ideaal is, en bovendien het rijkst versierd. Het handvat vertoont lijndecoraties. Die zijn waarschijnlijk ont- staan na het gieten van het mes. Aan het uiteinde van het handvat – en dit is eveneens het geval bij een aantal van de vergelijkbare messen – zit een opening waar vermoedelijk een plug met een ring zat waaraan het mes kon hangen, of wellicht een decoratief ele- ment. Ook het blad is versierd met zowel ingekerfde lijnen als met een opvulling van vooral halve cirkels. Hiermee onderscheidt het mes van Appelscha zich duidelijk van de andere messen, waarop deze versie- ring ontbreekt. Toch wordt verondersteld dat gezien hun overeenkomsten de messen van Appelscha, Bar- rien-Bülten en Vejby uit dezelfde werkplaats komen, waarschijnlijk ergens in Noordwest-Duitsland of in Noordoost-Nederland. Mogelijk gaat het om een messenmaker uit het Midden-Rijngebied die naar het noorden is getrokken en daar een werkplaats is begonnen. Pieter Boeles, voormalig conservator van het Fries Museum omschrijft het object als “vermoedelijk bij offerplechtigheden gebruikt”. De naam offermes doet ook vermoeden dat het gebruikt is om mensen mee te offeren, maar dit hoeft niet per se het geval te zijn geweest. Waarschijnlijker is dat het mes zelf als of- fergave een rol speelde in ceremoniën. Studie van Jay Jordan Butler naar dit type messen heeft uitgewezen dat ze niet praktisch in het gebruik zijn en dat ze vooral symbolisch van belang zijn. Daarnaast zijn de messen bijna allemaal gevonden in een natte omge- ving, zoals een rivier of in het veen, waar vaak rituele offeringen werden uitgevoerd. Dit geldt ook voor het offermes van Appelscha. Het mes biedt daarmee als een van de weinige vondsten in Friesland een kijkje in het rituele leven van de bronstijdbewoners. Literatur/Literatuur: Boeles 1951, Butler 1973. Zie ook: https://www.rug.nl/research/groningen-institute-of-archaeology/education/doublethandledknifecoosjekoster.pdf
- Trefwoorden: bronstijd, collectie fries museum
- Auteursrecht: ToonBeeld fotografie & vormgeving / Frans de Vries - 058 266 38 36 - info@toonbeeld.com
- Toegevoegd: 12 Feb, 2016
- Aangemaakt: 28 Apr, 2014
- Kleur:
- Beeldpunten: 5437x1774
- Soortgelijke media
- Delen